افکار سرزده، افکاری هستند که خود به خود در ذهن ما به وجود می‌آیند و می‌توانند باعث پریشانی ما شوند، زیرا ماهیت فکر ممکن است ناراحت کننده باشد. این افکار هم‌چنین ممکن است مرتباً تکرار شوند، که این امر می‌تواند نگرانی ما را بدتر کند.
افکار سرزده ممکن است شامل افکار خشن، ناراحت کننده و یا رفتارهای غیرقابل قبول و نفرت انگیز باشند.
این افکار همان‌طور که از اسمشان پیداست فقط فکر هستند.آن‌ها فقط باعث اضطراب می‌شوند،ومعنی خاصی ندارند، پس نگران نباشید.
آن‌چه به آن‌ها قدرت می‌دهد نگرانی بیش از حد خود شماست.تا زمانی که تشخیص دهید این‌ها فقط فکر هستند و تمایلی به عمل به آن‌ها ندارید، افکار سرزده مضر نیستند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد چرایی افکار سرزده و نحوه مدیریت آن‌ها، ادامه مطلب را بخوانید.
همه ما افکار سرزده را تجربه کرده‌ایم، بسیاری از افراد ممکن است این موارد را با روان‌شناسان درمیان نگذارند.
افکار سرزده همیشه نشانه یک بیماری زمینه‌ای نیستند، با این حال برای برخی از افراد، می‌توانند نشانه‌ای از یک بیماری روانی باشند.
وسواس فکری
وسواس فکری (OCD) هنگامی اتفاق می‌افتد که افکار سرزده غیرقابل کنترل شوند. این افکار سرزده ممکن است باعث تکرار رفتارها (اجبارها)شوند به این امید که بتوانید افکار را پایان دهید و از بروز آن‌ها در آینده جلوگیری کنید. نمونه‌هایی از این نوع افکار سرزده شامل نگرانی در مورد قفل کردن درها و خاموش كردن اجاق یا ترس از وجود باكتری بر روی سطوح می‌باشد.فرد مبتلا به وسواس فکری می‌تواند چندین بار در روز به بررسی و بازبینی قفل‌ها بپردازد و یا چندین بار دست‌های خود را بشوید. در هر دو مورد، این یک نوع بیماری است که زندگی آن‌ها را مختل می‌کند.
اختلال استرس پس از سانحه
افرادی که با اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) سر و کار دارند، اغلب افکار سرزده‌ای را تجربه می‌کنند که ممکن است به یک واقعه آسیب زا مرتبط باشد. این افکار ممکن است برخی از علائم جسمی مانند افزایش ضربان قلب و تعریق را تحریک کنند.در برخی موارد، این افکار می‌توانند آن‌قدر شدید باشند که منجر به بازگشت به گذشته و پریشانی شدید روانی شوند.
اختلالات خوردن
افراد مبتلا به اختلال خوردن به طور مکرر نگران تأثیر جسمی غذا بر بدن خود هستند. این افکار به نوبه خود منجر به پریشانی شدید در مورد غذا خوردن می‌شوند.
افکار سرزده فقط به طور تصادفی اتفاق می‌افتند. برخی از این افکار در مغز شما سرگردان هستند و به سرعت از ذهن شما خارج می‌شوند. آن‌ها هیچ تأثیر ماندگاری بر روی ذهن شما ایجاد نمی‌کنند.افکار روزمره از بین می‌روند، اما افکار سرزده بیشتر دوام می‌آورند و غالباً برمی‌گردند.در برخی موارد، افکار سرزده نتیجه‌ی یک بیماری زمینه‌ای بهداشت روان، مانند OCD یا PTSD است.
این افکار هم‌چنین می‌توانند علامت یک مسئله بهداشتی دیگر باشند، مانند:
- تغییر در الگوهای فکری
- افکار وسواسی
- افکار مربوط به تصویرهای مزاحم
بهترین راه برای مدیریت افکار سرزده، کاهش حساسیت به فکر و محتوای آن است. راه‌کارهای زیر ممکن است به شما دراین باره کمک کنند:
گفتگو درمانی
- گفتگو درمانی روشی است که شما می‌توانید افکار ناراحت کننده را با یک متخصص بهداشت روان در میان بگذارید. شما روش‌های تفکر و عکس‌العمل را یاد خواهید گرفت که باعث میشود به افکار سرزده حساسیت کمتری پیدا کنید. در یک محیط کنترل شده، ممکن است روانشناس شما را در معرض عوامل افکار سرزده قرار دهد تا بتوانید پاسخ‌های سالمی برای آن داشته باشید.
دارو
- دارو برای کمک به تعادل فکری توسط روانشناس برای شما تجویز میشود. این داروهای تجویز شده شامل ضد افسردگی‌ها و مهارکننده‌ها می‌باشند .
مراقبت از خود
- مراقبت از خود یک گام خوب در جهت درمان افکار سرزده شناخته شده است. می‌توانید یاد بگیرید که در صورت بروز آن‌ها تشخیص دهید که این افکار فقط فکر هستند و خطری برای ما ایجاد نمی‌کنند. هم‌چنین یادگیری مدیریت استرس می‌تواند به کاهش شدت افکار ناخواسته کمک کند.
درمان و جلوگیری از افکار سرزده ممکن است مدتی طول بکشد، اما تسلیم نشوید. برای شرایطی مانند OCD و PTSD، پایبند بودن به برنامه درمانی شما می‌تواند به کاهش علائم و هم‌چنین جلوگیری از افکار ناخواسته کمک کند.
افکار سرزده قدرتمند هستند زیرا آن‌ها به ذهن شما “می‌چسبند”. ماهیت غیرمعمول آن‌ها می‌تواند باعث پریشانی و اضطراب شما شود. اگر افکار سرزده در زندگی روزمره شما تداخل ایجاد می‌کند، حتما به یک روانشناس مراجعه کنید تا درکاهش حساسیت به این افکار، کمکتان کند.
.